Πώς θα διαμορφωθεί ο πληθυσμός της Γης στο άμεσο μέλλον. Πρόβλεψη “καμπανάκι” του ΟΗΕ.
Τα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ) δημοσίευσαν μέσα στον Ιούλιο τις επικαιροποιημένες προβλέψεις για τις παγκόσμιες, περιφερειακές και εθνικές πληθυσμιακές αλλαγές έως το τέλος του αιώνα που διανύουμε. Και το εν λόγω πόρισμα είναι άκρως ενδιαφέρον.
Οι Παγκόσμιες Προοπτικές Πληθυσμού 2024 είναι το πιο πρόσφατο σύνολο προβλέψεων από το Τμήμα Πληθυσμού των Ηνωμένων Εθνών, που δημοσιεύονται κάθε δύο χρόνια. Παρόλο που αρκετοί οργανισμοί κάνουν λεπτομερείς προβλέψεις πληθυσμού, οι προβλέψεις του ΟΗΕ θεωρούνται παραδοσιακά οι πιο αξιόπιστες και έχουν μεγάλη ακρίβεια σε παγκόσμια κλίμακα.
Η τελευταία αξιολόγηση περιλαμβάνει δεδομένα από εθνικούς απογραφικούς απολογισμούς που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ 1950 και 2023, καθώς και από εθνικά αντιπροσωπευτικές δειγματοληπτικές έρευνες.
Μετά την ανάλυση των διαθέσιμων δεδομένων από τον ΟΗΕ, προβλέπεται ότι θα υπάρξουν ακόμη δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη μέχρι το 2061, με τον πληθυσμό να κορυφώνεται στα 10,3 δισεκατομμύρια στα μέσα της δεκαετίας του 2080.
Οι Προοπτικές του 2024 προβλέπουν ότι στο άμεσο μέλλον θα έρθουμε αντιμέτωπες και αντιμέτωποι με έναν κόσμο με πολύ περισσότερους ηλικιωμένους ανθρώπους οι οποίοι θα ζουν περισσότερα χρόνια απ’ ό,τι σήμερα.
Μάλιστα, σύμφωνα με τους ειδικούς, η αλλαγή αυτή απαιτεί επείγουσα δράση για να καλυφθούν τα κενά στη χρηματοδότηση των χωρών, ώστε να είναι σε θέση να αντέξουν τα περισσότερα κόστη που θα προκύψουν από την αύξηση των ηλικιωμένων στον πλανήτη.
Οι προβλέψεις του ΟΗΕ για τον παγκόσμιο πληθυσμό
Στις 15 Νοεμβρίου 2022, ο παγκόσμιος πληθυσμός έφτασε τα 8 δισεκατομμύρια άτομα, ένα ορόσημο για την ανθρώπινη ανάπτυξη. Η Κίνα (1,4 δισεκατομμύρια) και η Ινδία (1,4 δισεκατομμύρια) παραμένουν οι δύο πιο πυκνοκατοικημένες χώρες του κόσμου, και οι δύο με περισσότερους από 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους, η καθεμία αντιπροσωπεύει σχεδόν το 18 τοις εκατό του παγκόσμιου πληθυσμού, αντίστοιχα. Ωστόσο, τον Απρίλιο του 2023, ο πληθυσμός της Ινδίας έφτασε τα 1.425.775.850 άτομα, ξεπερνώντας τον πληθυσμό της Κίνας.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, η πιο πιθανή πρόβλεψη είναι ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός των 8,5 δισεκατομμυρίων το 2030, θα ξεπεράσει τα 10 δισεκατομμύρια έως το 2061, με τον πληθυσμό της Γης να κορυφώνεται στα 10,3 δισεκατομμύρια στα μέσα της δεκαετίας του 2080. Μετά την κορύφωση, ο παγκόσμιος πληθυσμός θα παραμείνει σταθερός και στη συνέχεια θα μειωθεί σταδιακά.
Οι Προοπτικές του 2024 προσφέρουν μια πιο αισιόδοξη Προοπτική από τις προηγούμενες του 2022, με την κορύφωση του παγκόσμιου πληθυσμού να αναθεωρείται ελαφρώς χαμηλότερα.
Παρά τις ειδήσεις για “μείωση των γεννήσεων”, οι τελευταίες προβλέψεις καθιστούν σαφές ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός θα συνεχίσει να αυξάνεται. Μάλιστα, μέχρι το τέλος του 210ου αιώνα, θα υπάρχουν περίπου πάνω από δύο δισεκατομμύρια περισσότεροι άνθρωποι από ό,τι σήμερα.
Η αύξηση του πληθυσμού εδραιώνει τη φτώχεια
Σε περιοχές όπως η Αγκόλα, η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, ο Νίγηρας και η Σομαλία, η υψηλή πληθυσμιακή αύξηση θα συνεχιστεί, με τους πληθυσμούς να διπλασιάζονται μεταξύ 2024 και 2054.
Η ταχεία αυτή αύξηση του πληθυσμού μπορεί να δυσχεράνει την αειφόρο ανάπτυξη.
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, Η υψηλή πληθυσμιακή αύξηση μπορεί ενδεχομένως να “παγιδεύσει” τις κοινότητες σε έναν “φαύλο κύκλο”. Η οικονομική ανάπτυξη μπορεί να δυσκολευτεί να συμβαδίσει με την πληθυσμιακή αύξηση και η φτώχεια μπορεί να στερήσει από τα άτομα ευκαιρίες και επιλογές, περιορίζοντας την ικανότητά τους να ελέγχουν τη γονιμότητά τους, διαιωνίζοντας υψηλά επίπεδα τεκνοποίησης που συχνά ξεκινούν νωρίς στη ζωή, εξασφαλίζοντας τη συνεχιζόμενη ταχεία αύξηση του πληθυσμού.
Η υψηλή πληθυσμιακή αύξηση επιταχύνει την περιβαλλοντική καταστροφή από άμεσους και έμμεσους παράγοντες. Σε ορισμένες περιοχές, η υψηλή πληθυσμιακή αύξηση αυξάνει την αποδάσωση και θέτει περιοχές σε υψηλότερο κίνδυνο ξηρασίας, ενώ η γεωργική επέκταση για η κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης για τρόφιμα εκκαθαρίζει φυσικά ενδιαιτήματα, προκαλώντας απώλεια βιοποικιλότητας και την υποβάθμιση της καλλιεργήσιμης γης σε υποβαθμισμένο “νεκρό έδαφος”.
Ο κόσμος θα είναι “γηραιότερος”
Το προσδόκιμο ζωής αυξάνεται ξανά. Παγκοσμίως, το προσδόκιμο ζωής κατά τη γέννηση έφτασε τα 73,3 χρόνια το 2024 και προβλέπεται να φτάσει τον μέσο όρο των 77,4 ετών παγκοσμίως το 2054.
Μέχρι το 2080, τα άτομα ηλικίας 65 ετών και άνω θα ξεπεράσουν σε αριθμό τα παιδιά κάτω των 18 ετών.
Οι χώρες, ειδικά εκείνες με πληθυσμούς που έχουν ήδη κορυφωθεί ή θα κορυφωθούν τις επόμενες δεκαετίες, θα πρέπει να εξετάσουν τη χρήση τεχνολογίας, συμπεριλαμβανομένης της αυτοματοποίησης, για τη βελτίωση της παραγωγικότητας σε όλες τις ηλικίες, να σχεδιάσουν περισσότερες ευκαιρίες για δια βίου μάθηση και επανεκπαίδευση, να υποστηρίξουν πολυγενεακές εργασιακές δυνάμεις και να δημιουργήσουν ευκαιρίες για παράταση της εργασιακής ζωής για όσους μπορούν και θέλουν.
Προστασία από τον προναταλισμό
Οι Προοπτικές πληθυσμού του ΟΗΕ για το 2024 αναφέρουν ότι οι πληθυσμοί 63 χωρών, συμπεριλαμβανομένων της Κίνας, της Γερμανίας και της Ιαπωνίας, κορυφώθηκαν πριν το 2024. Σε αυτές τις χώρες, ο αριθμός των γυναικών στην αναπαραγωγική ηλικία θα μειωθεί κατά 33% μεταξύ 2024 και 2054, υπονομεύοντας την αποτελεσματικότητα των προναταλιστικών πολιτικών.
Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 2030, το ήμισυ των γυναικών σε αυτές τις χώρες θα είναι πολύ μεγάλες για να τεκνοποιήσουν. Επειδή το ποσοστό των γυναικών στην αναπαραγωγική ηλικία θα μειωθεί ραγδαία, η επίδραση των πολιτικών που στοχεύουν στην αύξηση της γονιμότητας θα μειωθεί με την πάροδο του χρόνου.
Για να αντιμετωπιστεί αυτή η δημογραφική αλλαγή, οι κυβερνήσεις πρέπει να επικεντρωθούν σε πολιτικές που επενδύουν στην υγεία και την ευημερία του γηράσκοντος πληθυσμού, αντί να σπαταλούν πόρους σε προναταλιστικές πολιτικές.
Οι ανισότητες φύλου παραμένουν
Το 2024, 4,7 εκατομμύρια μωρά γεννήθηκαν από μητέρες κάτω των 18 ετών. Αυτό αντικατοπτρίζει την κρίση στη χρηματοδότηση της σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας (SRHR). Κοινωνικά και νομικά εμπόδια περιορίζουν τις γυναίκες από το να λαμβάνουν αποφάσεις για τη σεξουαλική τους υγεία, ενώ πολλά κορίτσια στερούνται την εκπαίδευση και παντρεύονται νωρίς.
Η παύση των γεννήσεων μεταξύ κοριτσιών κάτω των 18 ετών θα επιβράδυνε την πληθυσμιακή αύξηση στην υποσαχάρια Αφρική. Η εκπαίδευση των κοριτσιών είναι το “κλειδί” για την αύξηση των εισοδημάτων και την καταπολέμηση της φτώχειας.
