Πάνω από 50% του συνόλου των φωλιών Caretta caretta στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου (ΕΘΠΖ), καταγράφηκε φέτος το καλοκαίρι στην παραλία των Σεκανίων.
Κατά τη φετινή περίοδο ωοτοκίας για τη θαλάσσια χελώνα Caretta caretta (Μάιος- Οκτώβριος 2024), σημειώθηκε αριθμός-ρεκόρ με 1.201 συνολικά φωλιές στα Σεκάνια, επιβεβαιώνοντας για μια ακόμα χρονιά πως, σε σχέση με το μήκος της, η παραλία αυτή αποτελεί τη σημαντικότερη παραλία ωοτοκίας του είδους σε όλη τη Μεσόγειο. Σύμφωνα με τα επίσημα δεδομένα από τα προγράμματα παρακολούθησης φωλεοποίησης του ΑΡΧΕΛΩΝ και της Μονάδας Διαχείρισης Εθνικών Πάρκων Ζακύνθου, Αίνου και Προστατευόμενων Περιοχών Ιονίων Νήσων (ΜΔΠΠΙΝ) του ΟΦΥΠΕΚΑ, οι φωλιές στα Σεκάνια φέτος αντιστοιχούν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 50% του συνόλου των φωλιών που καταγράφηκαν στις έξι συνολικά παραλίες ωοτοκίας του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου (2.365 φωλιές).
Το φετινό ρεκόρ φωλεοποίησης για δεύτερη συνεχή χρονιά αναδεικνύει μία τάση εξισορρόπησης του πληθυσμού και είναι συνδεδεμένο, μεταξύ άλλων, και με τα προστατευτικά μέτρα που εδώ και 30 χρόνια υλοποιεί το WWF Ελλάς στην περιοχή των Σεκανίων, σε συνεργασία με τη ΜΔΠΠΙΝ του ΟΦΥΠΕΚΑ και με άλλους ερευνητικούς και περιβαλλοντικούς φορείς που δραστηριοποιούνται στην περιοχή. Βασικός στόχος των δράσεων αυτών είναι η προστασία ενός εμβληματικού είδους που εξαρταται πλήρως από την αποτελεσματικότητα της εφαρμογής των δράσεων διαχειρισης, καθώς παρά τη θετική πορεία του πληθυσμού του τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας, συνεχίζει να είναι υπό απειλή. Η διατήρηση της καταλληλότητας της παραλίας των Σεκανίων να φιλοξενεί τις φωλιές της θαλάσσιας χελώνας αποτελεί την κύρια πρόκληση για το WWF.
Στις απειλές που καλείται να αντιμετωπίσει το είδος αυτό (π.χ. φυσικοί θηρευτές, ανεξέλεγκτη τουριστική πίεση, παράνομη αλιεία, κλιματική αλλαγή), προστίθενται και άλλοι παράγοντες που επιδρούν αρνητικά στην επιβίωση της Caretta caretta και αφορούν κυρίως θεσμικά και διαχειριστικά κενά που εντοπίζονται εδώ και αρκετά χρόνια στη χώρα μας. Πιο συγκεκριμένα, και παρά τα βήματα που έχουν υλοποιηθεί από τον ΟΦΥΠΕΚΑ, η έλλειψη θεσμοθετημένου σχεδίου διαχείρισης για το ΕΘΠΖ, η υποστελέχωση της τοπικής Μονάδας Διαχείρισης (ΜΔΠΠΙΝ), η έλλειψη συντονισμού ανάμεσα σε όλους τους εμπλεκόμενους θεσμικά φορείς, αλλά και η αβεβαιότητα ως προς τους οικονομικούς πόρους, δημιουργούν ένα πλαίσιο αστάθειας που επηρεάζει τον σχεδιασμό, αλλά και την υλοποίηση όλων των απαραίτητων ενεργειών προστασίας και διαχείρισης στις ΘΠΠ.
Στο πλαίσιο αυτό, το WWF Ελλάς, υλοποιεί εδώ και 30 χρόνια συγκεκριμένες διαχειριστικές δράσεις, προκειμένου τα Σεκάνια να διαφυλλάσσονται και να αποτελούν παράδειγμα προς μίμηση. Συγκεκριμένα, οι δράσεις που υλοποιούνται είναι οι εξής:
- Συστηματική Παρακολούθηση Θηρευτών και Προστασία Νεοσσών: Με την εγκατάσταση εννέα καμερών, τα τελευταία τρία χρόνια, καταγράφηκαν πάνω από 2.700 ώρες δεδομένων, τα οποία αναλύονται από ερευνητές για την αξιολόγηση της έντασης θήρευσης των νεοσσών από γλάρους και καβούρια- φάντασμα. Η καταγραφή του πληθυσμού και της συμπεριφοράς των κυριότερων θηρευτών ολοκληρώθηκε με 435 πρωτόκολλα παρακολούθησης γλάρων και την καταμέτρηση συνολικά 421 φωλιών από τα συγκεκριμένα καβούρια στην παραλία.
- Φύλαξη και Πρόληψη Παράνομων Δραστηριοτήτων: Κατά την καθημερινή φύλαξη την περίοδο Ιούνιος- Οκτώβριος 2024, οι εκπαιδευμένοι φύλακες κάλυψαν 2.448 ώρες εργασίας, ενώ κατέγραψαν 450 περιστατικά παράνομων δραστηριοτήτων στην ευρύτερη περιοχή των Σεκανίων.
- Αντιδιαβρωτικά και Πυροπροστατευτικά Έργα: Με στόχο τη μείωση και τον έλεγχο της διάβρωσης, το WWF πραγματοποίησε μικρής κλίμακας αντιδιαβρωτικά έργα, συντηρώντας και αποκαθιστώντας το δίκτυο των 25 καναλιών συγκράτησης ιζημάτων και φυσικών εμποδίων στην περιοχή των Σεκανίων*. Παράλληλα, ενισχύθηκε η πυροπροστασία στην περιοχή γύρω από την παραλία.
- Καθαρισμός Παραλίας: Τα Σεκάνια αποτελούν ζώνη απολύτου προστασίας, όπου η πρόσβαση επιτρέπεται μόνο για επιστημονική έρευνα. Εξαίρεση μία μέρα το χρόνο, οπότε και πραγματοποιείται ο ετήσιος εθελοντικός καθαρισμός της παραλίας από την πλαστική ρύπανση. Στην ετήσια καθιερωμένη δράση τον Μάιο 2024, 43 εθελοντές απομάκρυναν πάνω από 400 κιλά απορριμμάτων.
- Συνεργασίες και Δράσεις Ενημέρωσης: Με όχημα τη συνεργασία, το WWF Ελλάς ενώνει δυνάμεις σε δεκάδες άλλους φορείς, για την επίτευξη του κοινού στόχου που αφορά στην προστασία της Caretta caretta. Ειδικότερα, συνεργάζεται διαχρονικά και μεταξύ άλλων, με το ΕΘΠΖ, την Πυροσβεστική Υπηρεσία Ζακύνθου, τις περιβαλλοντικές ΜΚΟ ΑΡΧΕΛΩΝ και MEDASSET, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο, αλλά και με την τοπική κοινωνία, ώστε να ενισχύεται η προστασία του μοναδικού οικοσυστήματος των Σεκανίων.
Η Χαρίκλεια Μινώτου, υπεύθυνη προγράμματος του WWF Ελλάς στη Ζάκυνθο, δηλώνει: “Σε μια εποχή όπου καταγράφεται μια ανησυχητική μείωση στους πληθυσμούς άγριας ζωής παγκοσμίως, η είδηση για το φετινό ρεκόρ φωλιών του εμβληματικού είδους της Caretta caretta στη Ζάκυνθο, μάς δίνει ιδιαίτερη χαρά και δύναμη να συνεχίσουμε το έργο μας στην περιοχή. Παρ’ όλα αυτά, η θετική αυτή εξέλιξη δεν πρέπει να μας εφησυχάσει, γιατί τότε το “στοίχημα” της προστασίας της θαλάσσιας χελώνας στη χώρα μας θα έχει χαθεί. Για το είδος συνεχίζουν να καταγράφονται πολλές απειλές που είναι ικανές να ανατρέψουν τα θετικά δεδομένα, εάν οι περιβαλλοντικές οργανώσεις και οι αρμόδιοι φορείς σταματήσουν να υλοποιούν δράσεις διαχείρισης και προστασίας”.
- *Οι παρεμβάσεις αυτές έγιναν σύμφωνα με την εγκεκριμένη από τις αρμόδιες υπηρεσίες ειδική μελέτη του Τμήματος Περιβάλλοντος του Ιονίου Πανεπιστημίου και σε συνεργασία την Πυροσβεστική Διεύθυνση Ζακύνθου και την Μονάδα Διαχείρισης.
