“Μαθητές σε δράση για το κλίμα”: από την ιδέα στην πράξη

Κατά τα δύο τελευταία χρόνια (2022-2024), μαθητές και εκπαιδευτικοί 42 δημόσιων σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης από όλη την Ελλάδα συμμετείχαν στο πρόγραμμα «Μαθητές σε δράση για το κλίμα: από την ιδέα στην πράξη», καταφέρνοντας να περάσουν από τη γνώση για την κλιματική κρίση στην ουσιαστική  δράση.

Οι προτάσεις που κατατέθηκαν περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, υπαίθριες τάξεις μηδενικού αποτυπώματος, συστήματα αυτοματισμού για τη λελογισμένη χρήση ηλεκτρικού ρεύματος και θέρμανσης μέσα στα σχολικά κτίρια, τη φύτευση φυτοφράχτη στη σχολική αυλή, έως και  πειραματισμό με τη χρήση υδρογόνου για την παραγωγή καθαρής ενέργειας. Με τον τρόπο αυτό, μαθητές και εκπαιδευτικοί κατάφεραν να περάσουν από τη γνώση για την κλιματική κρίση στην ουσιαστική δράση, δημιουργώντας ένα εγχειρίδιο άριστης πρακτικής «κλιματικής εκπαίδευσης». Στο πλαίσιο του προγράμματος, επτά (7) από αυτές τις ομάδες  βραβεύτηκαν και έλαβαν συμβολική οικονομική στήριξη για την εφαρμογή της ιδέας στο σχολείο τους. Τα κριτήρια επιλογής ήταν η πρωτοτυπία, ο ρεαλισμός στην υλοποίηση, καθώς και η αποτελεσματικότητα της ιδέας στη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος του σχολείου. Ωστόσο, το κομβικό στοιχείο για τη συνολική επιτυχία του προγράμματος, ήταν οι μαθητικές ομάδες που έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα και δούλεψαν με οδηγό την καινοτομία και τη συνεργασία για την πρακτική εφαρμογή της ιδέας τους στο σχολείο.

Με την ολοκλήρωση του προγράμματος, το WWF Ελλάς παραδίδει στην εκπαιδευτική κοινότητα μία ολοκληρωμένη και πρωτότυπη μεθοδολογία κλιματικής εκπαίδευσης που μπορεί να εφαρμοστεί από όλους τους εκπαιδευτικούς σε όλα τα σχολεία της Ελλάδας, αλλά και του εξωτερικού, αφού το σχετικό παιδαγωγικό υλικό είναι διαθέσιμο και στα αγγλικά.

Εκτός από αυτό το πλήρες εκπαιδευτικό υλικό που διατίθεται στην ιστοσελίδα του WWF, οι εκπαιδευτικοί θα έχουν πλέον στα χέρια τους και τέσσερα σύντομα βίντεο που περιγράφουν με απλό τρόπο τις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης στην καθημερινή ζωή, καθώς και τα βασικά βήματα της μεθόδου, με τελικό στόχο να προβάλλονται στην τάξη και να οδηγούν τους μαθητές στην ανάληψη δράσης. Τα βίντεο (διαθέσιμα και αυτά και στα αγγλικά) συνοψίζουν και προσαρμόζουν τη μεθοδολογία «Design Thinking», στην οποία βασίστηκε το πρόγραμμα, στις ανάγκες της σχολικής πράξης. Παράλληλα η ομάδα του WWF Ελλάς συνεχίζει να στηρίζει την εκπαιδευτική κοινότητα στην εφαρμογή του προγράμματος, κυρίως μέσα από σεμινάρια εκπαιδευτικών και εργαστήρια σε συνεργασία με Σχολικούς Συμβούλους, Υπεύθυνους Σχολικών Δραστηριοτήτων, διευθύνσεις σχολείων και άλλους θεσμικούς φορείς.

«Σε μια εποχή που πολλά παιδιά και έφηβοι έχουν βιώσει κάποια φυσική καταστροφή ή “βομβαρδίζονται” με σχετικές ειδήσεις και απογοητεύονται, θλίβονται ή οδηγούνται στην απάθεια, η μόνη διέξοδος για την ψυχική τους υγεία, αλλά και για τον πλανήτη, είναι η δράση. Τα παιδιά, από δημοτικό ως το ΕΠΑΛ, γίνονται σχεδιαστές λύσεων, αναλαμβάνουν ρόλους, καλλιεργούν τα ταλέντα τους, ανακαλύπτουν νέες δεξιότητες, συνεργάζονται, συνθέτουν αντίθετες απόψεις, ανέχονται τη διαφορετικότητα γιατί ο σκοπός τελικά, τους συναρπάζει. Είναι έναν πεδίο που πρέπει να ερευνηθεί περισσότερο και να στηριχθεί από τα προγράμματα σπουδών», λέει η Ελένη Σβορώνου, Υπεύθυνη Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης του WWF Ελλάς.

Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε με δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), την υποστήριξη του Ιδρύματος A. Γ. Λεβέντη και του Ιδρύματος Μποδοσάκη και την έγκριση του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Το πρόγραμμα σε αριθμούς:

• 2,5 σχολικά έτη διάρκεια
• 30 μέντορες
• 42 σχολεία
• 850 μαθητές και 140 εκπαιδευτικοί
• 42 ιδέες & πρωτότυπα για μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος των σχολείων τους;
• Και χιλιάδες έμμεσα ωφελούμενοι, εμπλεκόμενοι, ενδιαφερόμενοι, οι υπόλοιποι μαθητές, εκπαιδευτικοί και γονείς των σχολείων

Πληροφορίες & συνοδευτικό υλικό:

• Το πλήρες εκπαιδευτικό υλικό είναι εδώ.
• Τα 4 βίντεο είναι τα εξής:
  1. «Από κάπου χάνει το σχολείο μου»:
     https://www.youtube.com/watch?v=46dFVgDo3u8
  2. «Μπαίνω στα παπούτσια των άλλων»:
     https://www.youtube.com/watch?v=DglZ9F8DHi8
  3. «Βρέχει ιδέες»:
     https://www.youtube.com/watch?v=et-Lo_KGLnU
  4. «DIY»:
     https://www.youtube.com/watch?v=43B3FwKnk5g

Τα βίντεο αυτά δημιουργήθηκαν σε συνεργασία με τον «Καρπό».

Τα ηλεκτρονικά βιβλία με τις 42 λύσεις των σχολείων περιλαμβάνουν τέσσερα τεύχη:

• Ιδέες δημοτικών και γυμνασίων:
  • Τεύχος 1.
  • Τεύχος 2.
• Ιδέες λυκείων:
  • Τεύχος 1.
  • Τεύχος 2.