Η κατάθλιψη σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο υποτροπής και επιδείνωσης της αναπηρίας σε άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας (ΣΚΠ), όπως δείχνει μια νέα μελέτη. Σε αντίθεση με προηγούμενες μελέτες, η τρέχουσα ανάλυση χρησιμοποίησε βαθμολογίες πολυγονιδιακού κινδύνου για την κατάθλιψη, οι οποίες συνοψίζουν την εκτιμώμενη επίδραση των γενετικών παραλλαγών για τον προσδιορισμό της πιθανής συσχέτισης με τη δραστηριότητα της νόσου.
Η νέα μελέτη εστιάζει στη σχέσης μεταξύ της κατάθλιψης και της σκλήρυνσης κατά πλάκας, δήλωσε η ερευνήτρια της μελέτης, Κααρίνα Κόβαλεκ, επίκουρη καθηγήτρια στη Σχολή Φαρμακευτικής του πανεπιστημίου της Μανιτόμπα στον Καναδά.
«Αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε πώς η κατάθλιψη επηρεάζει τις υποτροπές και την εξέλιξη της αναπηρίας σε άτομα με ΣΚΠ», πρόσθεσε.
Η κατάθλιψη είναι συχνή στους ασθενείς με ΣΚΠ και σχετίζεται με αυξημένη πιθανότητα υποτροπής και εξέλιξη της αναπηρίας. Ο κίνδυνος κατάθλιψης είναι εν μέρει πολυγονιδιακός και περιλαμβάνει πολλές κοινές γενετικές παραλλαγές, σύμφωνα με την ερευνήτρια. Η μελέτη περιλάμβανε 3.420 υποτροπιάζουσες περιπτώσεις ΣΚΠ από τέσσερις υπάρχουσες μελέτες που διεξήχθησαν σε τρεις χώρες.
Στην καναδική συμμετείχαν όσοι εγγράφηκαν σε μια μελέτη για την ψυχιατρική συννοσηρότητα στη χρόνια ανοσοδιαμεσολαβούμενη φλεγμονώδη νόσο που προκαλείται από το ανοσοποιητικό σύστημα (IMID), συμπεριλαμβανομένης της ΣΚΠ. Στη σουηδική κοόρτη συμμετείχαν ασθενείς με ΣΚΠ από 64 κλινικές, ενώ στην αμερικανική κοόρτη συμμετείχαν ασθενείς με ΣΚΠ που έλαβαν συνδυασμένη θεραπεία με ιντερφερόνη και οξική γλατιραμερή. Οι ασθενείς παρακολουθήθηκαν από 3 έως 5 χρόνια. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες ήταν γυναίκες (από 71% σε μία από τις σουηδικές κοόρτες έως 83% στην καναδική κοόρτη) και η ηλικία κατά την έναρξη της ΣΚΠ κυμαινόταν από 29 έως 35 έτη.
Κληρονομικές παραλλαγές
Για τη μέτρηση της κληρονομικότητας της κατάθλιψης, οι ερευνητές δημιούργησαν ένα πολυγονιδιακό σκορ κινδύνου σε ολόκληρου του γονιδιώματος με υπολογισμένους γονότυπους. Οι ερευνητές ερεύνησαν τη συσχέτιση μεταξύ των βαθμολογιών πολυγονιδιακού κινδύνου κατάθλιψης με το ετήσιο ποσοστό υποτροπής και την επιδείνωση της αναπηρίας στη ΣΚΠ, μετρούμενη από το ποσοστό αλλαγής στη βαθμολογία της κλίμακας κατάστασης αναπηρίας (EDSS). Στην αμερικανική κοόρτη, διερεύνησαν επίσης τη συσχέτιση μεταξύ των πολυγονιδιακών βαθμολογιών κινδύνου κατάθλιψης και του χρόνου μέχρι την υποτροπή και την επιβεβαιωμένη επιδείνωση της EDSS.
Οι συμμεταβλητές περιλάμβαναν τη χρήση θεραπείας τροποποίησης της νόσου, την ηλικία, το φύλο και τα πρώτα πέντε βασικά στοιχεία γενετικής καταγωγής. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η υψηλότερη βαθμολογία πολυγονιδιακού κινδύνου κατάθλιψης συσχετίστηκε με τον κίνδυνο υποτροπής.
«Ουσιαστικά, για κάθε αύξηση τυπικής απόκλισης στην πολυγονιδιακή βαθμολογία κατάθλιψης, ο κίνδυνος για υποτροπή αυξήθηκε κατά 23% κατά την περίοδο παρακολούθησης», δήλωσε η ερευνήτρια.
Ένας ιδανικός δείκτης
«Η χρήση βαθμολογιών πολυγενετικού κινδύνου μειώνει την πιθανότητα αντίστροφης αιτιότητας. Αυτοί οι δείκτες είναι σταθεροί κατά τη γέννηση και δεν αλλάζουν κατά τη διάρκεια της ζωής μας, επομένως είναι πραγματικά ένας ιδανικός δείκτης» εξήγησε η επιστήμονας.
Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι οι βαθμολογίες πολυγενετικού κινδύνου αντιπροσωπεύουν έναν πιθανό βιοδείκτη για τη διαστρωμάτωση κινδύνου σε άτομα με ΣΚΠ. Αν και οι βαθμολογίες πολυγονιδιακού κινδύνου κατάθλιψης δεν είναι επί του παρόντος διαθέσιμες, η Κοβάλεκ ελπίζει ότι αυτό θα αλλάξει τα επόμενα 3-4 χρόνια.
Τα ευρήματα παρουσιάστηκαν στις 20 Σεπτεμβρίου στο 40ο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Θεραπείας και Έρευνας στη Σκλήρυνση κατά Πλάκας (ECTRIMS).
