Οι σωματικές δραστηριότητες και πολύ περισσότερο η άθληση, κάνουν καλό στο μυοσκελετικό σύστημα και ειδικότερα στη σπονδυλική στήλη. Υπάρχουν όμως ορισμένα σπορ που ασκούν μεγάλη πίεση σε αυτή και συμβάλουν στην εμφάνιση δισκοκήλης.
Η πιθανότητα αυτή δεν σημαίνει αναγκαστικά μόνιμη αποχή – αλλά απαιτεί λήψη προφυλακτικών μέτρων προς αποφυγή δημιουργίας και επιδείνωσή της.
Όσοι πάσχουν από δισκοκήλη μπορούν να ασχολούνται με αθλήματα χαμηλής έντασης, που δεν καταπονούν τη μέση, όχι όμως όταν τα συμπτώματά τους βρίσκονται σε έξαρση. Για τους αθλητές, κυρίως τους επαγγελματίες, η επιστροφή στην προπόνηση και τους αγώνες δεν επιτρέπεται μέχρι την πλήρη αποκατάσταση. Πότε, όμως, προσδιορίζεται αυτή;
Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι είναι επιφορτισμένοι με την απορρόφηση των κραδασμών που δέχεται η σπονδυλική στήλη. Η δισκοκήλη είναι το αποτέλεσμα της άσκησης επαναλαμβανόμενης ή ισχυρής και απότομης πίεσης (π.χ. από τραυματισμό ή πτώση) σε έναν ή περισσότερους δίσκους που προκάλεσε ρωγμή ή ρήξη του και μέσω αυτής βγήκε και προεξέχει στον σπονδυλικό σωλήνα ένα μικρό μέρος του πυρήνα. Αυτή η παθολογική κατάσταση προκαλεί πόνο στη μέση και στα πόδια, ίσως και νευρολογικά συμπτώματα στα κάτω άκρα.
Οι ηλικιωμένοι λόγω φυσικής φθοράς των δίσκων, τα άτομα με προδιάθεση, εκείνοι που ασκούν επαγγέλματα που απαιτούν άρση βάρους ή συνεχή κάμψη της μέσης, οι παχύσαρκοι, οι αγύμναστοι και γενικά σε όσους οι δίσκοι δέχονται συνεχώς μεγάλη καταπόνηση είναι πιθανότερο να την εμφανίσουν.
«Είναι μια πάθηση που διαφοροποιεί σημαντικά την καθημερινότητα των ασθενών. Τα έντονα συμπτώματα τους υποχρεώνουν να περιορίζουν τις δραστηριότητές τους και να απέχουν συχνά από την επαγγελματική και την κοινωνική ζωή τους», εξηγεί ο Χειρουργός Σπονδυλικής Στήλης, Διευθυντής Τμήματος Σπονδυλικής Στήλης & Σκολίωσης στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών και επιστημονικός Διευθυντής και υπεύθυνος του τμήματος σπονδυλικής στήλης της Osteon Orthopedic & Spine Clinic, δρ Κωνσταντίνος Σταραντζής.
Ο κύριος κίνδυνος των ατόμων με δισκοκήλη που αθλούνται συστηματικά είναι η επιδείνωσή της, αφού η καταπόνηση του τραυματισμένου σημείου όχι μόνο προκαλεί πόνο αλλά ενδεχομένως και αύξηση του μεγέθους της κήλης και ως εκ τούτου μεγαλύτερη πίεση επί των νεύρων και των ριζών τους. Επιπλέον, η λανθασμένη στάση ή κίνηση του σώματος για την αποφυγή του πόνου, είναι πιθανό να ταλαιπωρήσει περαιτέρω μύες και μαλακούς ιστούς.
Η επιστροφή στον αθλητισμό πολύ νωρίς μετά από έναν τραυματισμό ή ένα επεισόδιο πόνου μπορεί να καθυστερήσει την ανάρρωση, ίσως και να προκαλέσει μακροχρόνιες βλάβες. Η επάνοδος για τους επαγγελματίες αθλητές είναι ακόμα πιο απαιτητική. Προϋποθέτει απόλυτη υποχώρηση των συμπτωμάτων και πλήρες εύρος κίνησης της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης.
Τόσο η συντηρητική όσο και η χειρουργική θεραπεία δίνουν υψηλές πιθανότητες αποκατάστασης και επιστροφής. Όχι όμως σε όλα τα αθλήματα, αφού η επάνοδος σε υψηλά επίπεδα δραστηριότητας θεωρείται σημαντικός παράγοντας κινδύνου για υποτροπή από σχεδόν το 26% των χειρουργών, σύμφωνα με μια αυστραλιανή μελέτη που δημοσιεύθηκε στο European Spine Journal.
Για τις ανάγκες της μελέτης απάντησαν χειρουργοί σε ένα ειδικά διαμορφωμένο ερωτηματολόγιο. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι συστήνουν στους ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε δισκεκτομή στην οσφυϊκή χώρα την αποφυγή, συχνά μόνιμα, της άρσης βαρών (35,7%), του ράγκμπι (21,4%), της ιππασίας (17,9%) καθώς και των πολεμικών τεχνών (14,3%) μετεγχειρητικά. Η επιστροφή σε υψηλό επίπεδο δραστηριότητας προτείνεται συνήθως μετά από 3 μήνες από το 48,4% των χειρουργών.
Η χειρουργική αντιμετώπιση της δισκοκήλης αποτελεί επιλογή όταν η συντηρητική αγωγή δεν επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Μπορεί να απαιτηθεί και όταν υπάρχουν επιπλοκές, όπως μερική ή ολική απώλεια της μυϊκής ισχύος των κάτω άκρων, δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστης ή του εντέρου ή απώλεια αίσθησης του εσωτερικού τμήματος των μηρών, του πίσω μέρους των ποδιών και της περιοχής γύρω από το ορθό (αναισθησία «σέλας»).
Στην πραγματικότητα οι ασθενείς που τελικά υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση είναι πολύ λιγότεροι από εκείνους που αντιμετωπίζουν τα συμπτώματα συντηρητικά.
Σήμερα, η μέθοδος με τα καλύτερα αποτελέσματα για την αντιμετώπιση της δισκοκήλη είναι η μικροδισκεκτομή. Η επέμβαση γίνεται μέσω μια μικρής οπής στη βάση της μέσης, με τη χρήση μικροσκοπίου και ειδικών εργαλείων.
«Πρόκειται για μια μέθοδο αναίμακτη, εξαιρετικά ασφαλή, με σπουδαία αποτελέσματα στην αντιμετώπιση του πόνου, η οποία δεν απαιτεί συνήθως διανυκτέρευση στο νοσοκομείο. Ο χρόνος επιστροφής στις δραστηριότητες και στον αθλητισμό κρίνεται κατά περίπτωση», επισημαίνει ο δρ Σταραντζής.
Όσοι ακολουθούν συντηρητική αγωγή, δηλαδή παίρνουν παυσίπονα, αντιφλεγμονώδη, μυοχαλαρωτικά και κάνουν φυσικοθεραπείες, πρέπει να αποφεύγουν τα αθλήματα που ασκούν πίεση τους δίσκους της σπονδυλικής στήλης, όπως το μπάσκετ, το βόλεϊ, το τένις, η ενόργανη, ο χορός, το ποδόσφαιρο, το τρέξιμο, οι καταδύσεις και το μπόουλινγκ. Δεν πρέπει επίσης να ασχολούνται με σπορ που απαιτούν πολύ βαθιά κάμψη της σπονδυλικής στήλης και άρση βάρους.
Αθλήματα χαμηλού αντίκτυπου, που δεν καταπονούν τη μέση όπως αερόμπικ στο νερό, ποδηλασία, κολύμπι, επιτρέπονται.
«Κάθε αθλητής, επαγγελματίας ή ερασιτέχνης είναι ξεχωριστό περιστατικό και απαιτεί το δικό του σύνολο θεραπειών και οδηγίες επιστροφής στο παιχνίδι. Η αποκατάσταση και η επιστροφή στο γήπεδο, στο τερέν ή την πίστα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη σοβαρότητα του προβλήματος καθώς και από το επίπεδο δραστηριότητας πριν από τη δημιουργία του», καταλήγει ο δρ Σταραντζής.
