Συνέντευξη της Υπουργού Σοφίας Ζαχαράκη στην εφημερίδα “Βραδυνή της Κυριακής”

Να ξεκινήσουμε με την στεγαστική πολιτική που έχει αναδειχθεί ως ένας από τους βασικούς πυλώνες του κυβερνητικού σας προγράμματος. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στη νέα φάση του προγράμματος «Σπίτι μου». Θα γίνει πιο συμπεριληπτικό όσον αφορά στα εισοδηματικά και ηλικιακά κριτήρια;

Είναι αλήθεια ότι ένα μεγάλο ποσοστό της κοινωνίας μας βρίσκεται αντιμέτωπο με σοβαρά προβλήματα διαβίωσης. Για τον λόγο αυτό και η κυβέρνησή μας, προχώρησε τάχιστα στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση μίας σειράς στεγαστικών προγραμμάτων 2,3 δις ευρώ,για τα οποία αρμόδιο είναι το Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Συνάνθρωποί μας που βρίσκονται σε κατάσταση αστεγίας ή επισφαλούς στέγασης, στο όριο τις φτώχειας ή σε κακοποιητικό περιβάλλον, όπως και νέοι άνθρωποι που θέλουν να ξεκινήσουν τη δική τους οικογένεια μπορούν πλέον να βρουν ένα στεγαστικό πρόγραμμα που να τους καλύπτει.

Το «Σπίτι μου» είναι ένα πρόγραμμα που «δούλεψε»υποδειγματικά και για πρώτη φορά εξέφρασε τη βούληση της πολιτείας να στηρίξει έμπρακτα τους νέους ανθρώπους. Στον πρώτο χρόνο λειτουργίας του, ήδη πάνω από 7.000 νέα ζευγάρια έχουν μπει στο δικό τους σπίτι. Και τώρα, με το «Σπίτι μου 2» φιλοδοξούμε να καλύψουμε τη στέγαση ακόμη περισσότερων νέων ανθρώπων και ζευγαριών άνω των 40 ετών αλλά και οικογενειών με παιδιά. Οι σχετικές διαβουλεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να διασφαλίσουμε τους αναγκαίους πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας βρίσκονται στη φάση της ολοκλήρωσης, ενώ τις σχετικές ανακοινώσεις θα τις κάνει, ο Πρωθυπουργός.

Υπάρχει και το πρόγραμμα «Ανακαινίζω-Νοικιάζω» αλλά και το Πρόγραμμα «Κοινωνική αντιπαροχή». Πότε θα δούμε να υλοποιούνται;

Επιτρέψτε μου να σας επισημάνω ότι το «Ανακαινίζω-Νοικιάζω» είναι ήδη σε εξέλιξη, αλλά καλώς το τονίζουμε, προκειμένου να αποτυπωθεί στους συμπολίτες μας η πληθώρα των επιλογών που έχουν. Με το «Ανακαινίζω-Νοικιάζω» επιδιώκουμε να βοηθήσουμε ιδιοκτήτες που έχουν κενά διαμερίσματα την τελευταία 3ετία να τα ανακαινίσουν και να τα διαθέσουν στη συνέχεια για μακροχρόνια μίσθωση. Πιστεύουμε πολύ ότι η διεύρυνση του στεγαστικού αποθέματος θα συμβάλλει στη μείωση της στεγαστικής κρίσης. Μολονότι έχουν εκταμιευτεί περίπου 1,8 εκ. ευρώ σε 940 ιδιοκτήτες, ήδη ετοιμάζουμε μερικές καίριες αλλαγές στο κομμάτι της επιδότησης ώστε να εξασφαλίσουμε τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή.

Τη διεύρυνση του στεγαστικού αποθέματος θέλουμε να πετύχουμε και με την «Κοινωνική Αντιπαροχή». Ένα project που δουλεύουμε πολύ καιρό, χάρις στο οποίο οι ιδιώτες θα κληθούν να αξιοποιήσουν εγκαταλελειμμένη δημόσια περιουσία για να δημιουργήσουν χιλιάδες νέα διαμερίσματα, μέρος των οποίων θα διατεθούν με κοινωνικά κριτήρια.

Και αυτό το καλοκαίρι διαπιστώσαμε ότι υπάρχει μεγάλο πρόβλημα με την στέγαση των δημοσίων υπαλλήλων σε τουριστικές περιοχές. Τι σχεδιάζετε γι’ αυτό;

Πραγματικά, υπάρχει δυσκολία στην εξεύρεση κατοικίας κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών. Είναι ένα πρόβλημα στο οποίο έχουμε δώσει ιδιαίτερη βαρύτητακαι σύντομα θα καταθέσουμε συγκεκριμένο σχέδιο για την κάλυψη των στεγαστικών αναγκών δημοσίων υπαλλήλων σε τουριστικές περιοχές αλλά και ένα οικιστικό πρόγραμμα για το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων. Πριν από λίγους μήνες μαζί με το Υπουργείο Νησιωτικής Πολιτικής και Ναυτιλίας αναλάβαμε κοινή πρωτοβουλία ώστε να δώσουμε μόνιμη λύση στο πρόβλημα στέγασης των γυναικών και ανδρών του Λιμενικού στο Καστελόριζο.

Και θα συνεχίσουμε, ως υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας να στηρίξουμε Δήμους να προχωρήσουν στην ανακαίνιση δημοτικών και δημοσίων κτιρίων που θα διατεθούν για τη στέγαση δασκάλων, καθηγητών, γιατρών. Επιτελούν ένα σπουδαίο έργο και ως πολιτεία οφείλουμε να τους διευκολύνουμε και να τους απαλλάξουμε από το άγχος της διαβίωσής τους.

Το στεγαστικό σχετίζεται άμεσα και με το δημογραφικό. Πότε θα έχουμε ανακοινώσεις για το εθνικό σας σχέδιο; Θα είναι στη ΔΕΘ; Και τα μέτρα που θα εξαγγελθούν θα είναι οριζόντια ή θα έχουν και κριτήρια ανάλογα με την δημογραφική εικόνα της κάθε περιοχής;

Ολοκληρώνουμε, αυτή τη στιγμή, το πλέγμα των μέτρων που αφορούν στο δημογραφικό.

Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι το, υπό κατάρτιση, Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό θα περιλαμβάνει μέτρα με οριζόντιο χαρακτήρα, όπως για παράδειγμα, η στήριξη της οικογένειας και η στεγαστική πολιτική. Οφείλω να σας βεβαιώσω, όμως, ότι οι δράσεις που περιλαμβάνονται αποτελούν προϊόν εκτεταμένης διαβούλευσης με επιστημονικούς φορείς, αλλά και με την Κοινωνία των Πολιτών. Επίσης, εξετάζουμε την παροχή κινήτρων στις επιχειρήσεις για την ενίσχυση τωνεργαζομένων με παιδιά αλλά και τη δημιουργία 20.000 νέων θέσεων σε βρεφονηπιακούς σταθμούς, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, για την κάλυψη ακόμη περισσότερωνοικογενειών.

Θέλω επίσης να σας ρωτήσω ξεχωριστά και για το θέμα τριτέκνων και πολυτέκνων. Θα εξισωθούν τα προνόμιά τους ή θα βρεθεί μια μέση λύση;

Ομολογουμένως η ερώτηση αυτή έχει απασχολήσει εκτεταμένα τον δημόσιο διάλογο και δίκαια διότι οι μεγάλες οικογένειες χρειάζονται τη μέριμνα της πολιτείας για να ανταποκριθούν στις αυξημένες ανάγκες τους. Σε έναν κεντρικό σχεδιασμό, όμως, πρέπει να κοιτάμε τη μεγάλη εικόνα η οποία είναι η γήρανση του πληθυσμού. Συνεπώς ναι, θα κοιτάξουμε τις τρίτεκνες οικογένειες που δημιουργήθηκαν υπό δύσκολες συνθήκες, προχωρώντας σε στοχευμένες κινήσεις ενίσχυσής τους στο ήδη ισχυρό πλαίσιο προστασίας, δικαιωμάτων και κοινωνικών παροχών που λαμβάνουν.

Υπάρχει και το θέμα των επιδομάτων και ο εκσυγχρονισμός του τρόπου με τον οποίο δίνονται αλλά και ο εξορθολογισμός τους. Ποιο είναι το σχέδιό σας;

Στην κυβέρνηση είμαστε υπέρμαχοι μιας ενεργητικής κοινωνικής πολιτικής όπου τα επιδόματα -σε συνδυασμό με άλλες πολιτικές- θα δίνουν επαρκή βοήθεια σε αυτούς που τη χρειάζονται αλλά και τα κίνητρα ώστε τελικά οι ευάλωτοι συμπολίτες μας να σταθούν στα πόδια τους και να ενταχθούν στην αγορά εργασίας. Αυτό δουλεύουμε και θα πετύχουμε σε συνεργασία με τον ΟΠΕΚΑ. Διαμορφώνοντας ένα ορθολογικό σύστημα που βάζει κανόνες εκεί που δεν υπήρχαν και που ενισχύει αποτελεσματικά αυτούς που έχουν πραγματικά ανάγκη τη στήριξη του κράτους. Με καλύτερη στόχευση, με αύξηση σε αυτούς που το έχουν ανάγκη και ιδιαίτερα στην οικογένεια.

Ένα κοινωνικό φαινόμενο το οποίο έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις είναι αυτό της ενδοοικογενειακής βίας. Οι γυναίκες πλέον βρίσκουν το θάρρος να μιλήσουν αλλά αυτό δεν είναι αρκετό παρά τα εργαλεία «άμυνας» που έχουν δοθεί. Τι άλλο πρέπει να γίνει; Που πρέπει να πέσει το βάρος;

Τίποτα μόνο του δεν είναι αρκετό, αλλά αν σκεφτείτετην επίδραση των μέτρων που υλοποιούμε, βλέπετε ότι η πολιτεία και η κοινωνία δεν ανέχονται άλλο αυτήν τη μορφή βίας. Αν αναλογιστούμε το «panic button», έχει παρέμβει σε εκατοντάδες περιπτώσεις που θα έμεναν κρυφές, υπό άλλες συνθήκες. Περισσότερες από 500γυναίκες, από τις 3.541 που εγκατέστησαν την εφαρμογή, τη χρησιμοποίησαν και υπήρξε καίρια και άμεση παρέμβαση της αστυνομίας. Η αποτελεσματικότητα έχει οδηγήσει στην εγκατάστασή της πλέον και από άντρες. Έχουμε τα 44 συμβουλευτικά κέντρα σε όλη τη χώρα που προσφέρουν δωρεάν νομική και συμβουλευτική υποστήριξη. Σε ενάμισι χρόνο, 6.500 άνθρωποι έχουν απευθυνθεί στη γραμμή SOS 15900 γιανα λάβουν καθοδήγηση από ειδικούς. Πρόσφαταπροστέθηκαν τα «safe houses» για την προσωρινή φιλοξενία των γυναικών τα πρώτα 24ωρα μετά την απομάκρυνσή τους από το σπίτι. Ο στόχος τώρα είναι να εμβαθύνουμε στην αφετηρία του προβλήματος. Στην αρχή της πορείας του ανθρώπου και στην καλλιέργεια μιας ορθής νοοτροπίας.

Έχετε χαρακτηρίσει την εγκληματικότητα των ανηλίκων εθνική υπόθεση. Που βρισκόμαστε; Τι βήματα έχουν γίνει στον τομέα αυτό;

Πράγματι, αν σκεφτείτε ότι σύμφωνα με την Ελληνική Αστυνομία, το 26% των παιδιών αρχίζει την παραβατική συμπεριφορά κατά την ηλικία των 8 με 14 ετών. Αρα, όπως καταλαβαίνετε, το ζήτημα χρειάζεται τη μέγιστη δυνατή συσπείρωση δυνάμεων. Με απόφαση του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, μια επιστημονική ομάδα υψηλού κύρους μελετάει όλα τα υφιστάμενα μέτρα, εξετάζει προτάσεις, δράσεις και παρεμβάσεις που αφορούν την εκδήλωση του φαινομένου της παιδικής παραβατικότητας και βίας σε όλες τις εκφάνσεις και τα πεδία με σκοπό να προετοιμαστεί ένα ολιστικό Εθνικό Σχέδιο.

Ήδη «τρέχει» και μπορούμε να πούμε ότι έχει κάνει αίσθηση η στοχευμένη καμπάνια κατά του μπούλινγκ που έχει τριπλό στόχο να αφυπνίσει το οικογενειακό περιβάλλον, την  κοινότητα  και το σχολείο. Οι γονείς και τα παιδιά ξέρουν ότι μπορούν να καταγγείλουν στην πλατφόρμα οποιαδήποτε κακοποιητική συμπεριφορά.

Εμείς ως Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας σε συνεργασία με τους Δήμους προχωράμε ένα βήμα ακόμα παραπέρα, λειτουργώντας πρόγραμμα συμβουλευτικής γονέων ώστε να μπορούν έγκαιρα να αναγνωρίζουν και να αντιμετωπίζουν σε πρώιμο στάδιο προβληματικές συμπεριφορές. Πρέπει να κινηθούμε πιο αποφασιστικά προς τη ρίζα. Τα παιδιά είναι αυτά που αποτελούν τον καθρέφτη της αυριανής κοινωνίας.

Ας πάμε στο ζήτημα της αναδοχής και της υιοθεσίας παιδιών. Σχεδιάζετε ρυθμίσεις ώστε να απλουστευθούν οι διαδικασίες;

Το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, από τον Σεπτέμβριο του 2023, αναβάθμισε το πληροφοριακόσύστημα αναδοχής και υιοθεσίας «Anynet». Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση του χρόνου που απαιτείται για τη «σύνδεση» των υποψήφιων θετών και αναδόχων γονέων με τα παιδιά προς υιοθεσία και αναδοχή, που οδήγησε με τη σειρά του σε αύξηση κατά 14% στις υιοθεσίες και σε ακόμη πιο εντυπωσιακή αύξηση 80% στις αναδοχές. Εξετάζουμε, μάλιστα, σύντομα να αυξήσουμε το επίδομα αναδοχής. Παράλληλα εστιάζουμε στα παιδιά με αναπηρία, τουλάχιστον, 67% τα οποία παραμένουν στα ιδρύματα και δύσκολα βρίσκεται ανάδοχη οικογένεια. Πολύ σύντομα θα ξεκινήσει οργανωμένη διαδικασία σύνδεσης παιδιών με βαριές αναπηρίες με ειδικά εκπαιδευμένους επαγγελματίες αναδόχους γονείς, την αμοιβή, των οποίων, αυξήσαμε από τα 1.516 ευρώ στα 1.850 ευρώ.

Πάμε στα πιο πολιτικά. Η ΝΔ εξακολουθεί να τρέχει έναν μαραθώνιο χωρίς να νιώθει την καυτή ανάσα των αντιπάλων της. Όμως στην πολιτική όλα είναι ρευστά και μπορεί να αλλάξουν από τη μια ημέρα στην άλλη. Ποιος κατά τη γνώμη σας είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος;

Συμφωνώ μαζί σας ότι στην πολιτική όλα είναι ρευστά. Δεν θα ήμασταν υπεύθυνη Κυβέρνηση αν θεωρούσαμε αυτονόητη την εμπιστοσύνη της κοινωνίας. Είναι μια σχέση που χτίζουμε, δοκιμάζουμε και επιβεβαιώνουμε καθημερινά, μέσα από το έργο μας. Δεν ασκούμε πολιτική με βάση τους αντιπάλους μας, αλλά με γνώμονα τις ανάγκες των πολιτών και τον σχεδιασμό που έχουμε χαράξει, χωρίς να επαναπαυόμαστε. Για να πετύχουμε τις μεταρρυθμίσεις που έχουμε θέσει ως στόχο από την αρχή της θητείας μας και οι οποίες θα φέρουν μετρήσιμα αποτελέσματα στις ζωές των συμπολιτών μας, συνεχίζουμε με αμείωτο ρυθμό τη σκληρή δουλειά.

Το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών σας προβλημάτισε; Τώρα που υπάρχει μια σχετική απόσταση πως το κρίνετε; Ήταν ένα καμπανάκι από τους πολίτες

Κατανοούμε απολύτως το μήνυμα που μας έστειλαν οι πολίτες με την ψήφο τους. Αφουγκραζόμαστε με σεβασμό τον προβληματισμό τους και ήδη έχουμε γυρίσει σελίδα και δουλεύουμε αποφασιστικά για να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες τους. Οι προσδοκίες αυτές είναι που μας έδωσαν την εντολή να αλλάξουμε το τοπίο της χώρας τα επόμενα χρόνια. Έχουμε πολύ συγκεκριμένο σχεδιασμό που αφορά στο σύνολο της κοινωνίας και με βάση αυτό θα κριθούμε στο τέλος της τετραετίας, από τους πολίτες, σταθμίζοντας και τις διαθέσιμες εναλλακτικές.