Ο Δήμος Ηρακλείου, από το 2018 ως Δικαιούχος Φορέας και Συντονιστής, υλοποιεί το εθνικό πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία για τους Αστέγους» διάρκειας έως 24 μήνες, όπως προβλέπει το πρόγραμμα.
Επισημαίνεται ότι το πρόγραμμα αυτό ξεκίνησε το 2015 με τίτλο «Στέγαση και Επανένταξη» και τότε πάλι ο Δ. Ηρακλείου σε συνεργασία με το Σύνδεσμο Μελών Γυναικείων Σωματείων Ηρακλείου και Ν. Ηρακλείου, υλοποίησε το Σχέδιο «ΑΝ-ΟΙΚΩ» και παρείχε τις ίδιες υπηρεσίες για διάστημα έως 18 μήνες, όπως προέβλεπε τότε το πρόγραμμα.
Πρόκειται για ένα πρόγραμμα ολοκληρωμένης παρέμβασης για την αντιμετώπιση της αστεγίας, το οποίο δίδει έμφαση στην αυτονόμηση των αστέγων. Απευθύνεται σε άτομα και οικογένειες που διαβιούν σε συνθήκες έλλειψης στέγης και λειτουργεί συμπληρωματικά, στο πλαίσιο εφαρμογής δημόσιων πολιτικών καταπολέμησης της έλλειψης αυτής. Ο γενικός στόχος του προγράμματος είναι η εξάλειψη του φαινομένου της έλλειψης στέγης και η επανένταξη των ωφελουμένων στην κοινωνία.
Για την υλοποίηση του Σχεδίου έχει συναφθεί Προγραμματική Σύμβαση με το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΥΠ.Ε.ΚΑ.Α.), τον ΟΠΕΚΑ – Διαχειριστική Αρχή του προγράμματος σε εθνικό επίπεδο και της Δημοτικής Κοινωφελούς Επιχείρησης Ηρακλείου ως Διαχειριστή Φορέα του σχεδίου.
Σκοπός του προγράμματος:
- μείωση του φαινομένου της έλλειψης στέγης (δημιουργία πλέγματος υποστηρικτικών ενεργειών υπέρ των αστέγων και των προσώπων, τα οποία έχουν επισφαλή πρόσβαση σε επαρκή κατοικία)
- μετάβαση σε επαρκείς αυτόνομες μορφές διαβίωσης
- ψυχοκοινωνική υποστήριξη – συμβουλευτική – ενημέρωση – πληροφόρηση
- διασύνδεση ωφελούμενων με αρμόδιες υπηρεσίες
Οι υπηρεσίες που παρέχονται στους ωφελούμενους του Σχεδίου είναι:
- Στέγαση (επιδότηση ενοικίου) για 24 μήνες, από 250 έως 350 ευρώ ανάλογα με την σύσταση του νοικοκυριού
- Επιδότηση δαπανών οικοσκευής και δαπανών κοινής ωφελείας, έως του ποσού των 1000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό ή 1100 σε νοικοκυριό 2 ατόμων ή 1300 ευρώ σε νοικοκυριό 3 ατόμων και πάνω
- Επιδότηση δαπανών εργασιακής ένταξης (μισθός, εργοδοτικές εισφορές, ασφαλιστικές εισφορές ή/και υποστήριξη στη σύσταση κοινωνικής επιχείρησης) για 12 μήνες
- Επιδότηση δαπανών επιμόρφωσης/κατάρτισης με σκοπό την απόκτηση νέων επαγγελματικών δεξιοτήτων
- Ψυχοκοινωνική υποστήριξη – Συμβουλευτική – Ενημέρωση – Πληροφόρηση
- Διασύνδεση με αρμόδιες υπηρεσίες
Τα αποτελέσματα ανά σχέδιο έχουν ως ακολούθως:
(Α) Σχέδιο «ΑΝ-ΟΙΚΩ» – – περίοδος: 2015-2018: Ολοκληρώθηκε το φυσικό αντικείμενο σε ποσοστό 100% στο σύνολο των 36 ωφελούμενων. Ειδικότερα:
- 36 ωφελούμενοι/ες εντάχθηκαν στη στέγαση και
- 10 ωφελούμενοι/ες εντάχθηκαν σε εξαρτημένη εργασία
- 1 ωφελούμενη ολοκλήρωσε τη διαδικασία για τη λήψη επιδόματος αναπηρίας
(Β) Σχέδιο «ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗ» – – περίοδος: 2018-2022: Ολοκληρώθηκε το φυσικό αντικείμενο σε ποσοστό 100% σε σύνολο 30 νοικοκυριών. Ειδικότερα:
- 57 ωφελούμενοι/ες εντάχθηκαν στη στέγαση
- 7 ωφελούμενοι/ες εντάχθηκαν σε εξαρτημένη εργασία και
- 3 ωφελούμενοι/ες που ολοκλήρωσαν τις διαδικασίες για τη λήψη σύνταξης γήρατος ή επιδόματος αναπηρίας
(Γ) Σχέδιο «ΕΠΑΝΕΝΤΑΞΗ ΙΙ» – – περίοδος: 2022-2025: Το σχέδιο είναι σε εξέλιξη. Την τρέχουσα περίοδο υποστηρίζονται 20 νοικοκυριά που αντιστοιχούν σε 39 ωφελούμενους.
- 38 ωφελούμενοι/ες εντάχθηκαν στη στέγαση
- 6 ωφελούμενοι/ες εντάχθηκαν σε εξαρτημένη εργασία
- 3 ωφελούμενοι/ες εντάχθηκαν σε πρόγραμμα κατάρτισης για αναβάθμιση των επαγγελματικών τους προσόντων και
- 1 ωφελούμενος ολοκλήρωσε τις διαδικασίες για τη λήψη σύνταξης γήρατος
Μετά τη λήξη του προγράμματος για τον κάθε ωφελούμενο, υπάρχει πρόβλεψη για συνέχεια της επιδότησης της στέγασής τους για τους επόμενους 12 + 12 μήνες. Συγκεκριμένα: σύμφωνα με το άρθρο 15 παρ.9 του ν. 4756/2020 (235 Α΄) οι ωφελούμενοι του προγράμματος Στέγαση και Εργασία οι οποίοι, μετά τη λήξη του δικαιώματός τους, απεντάσσονται από το πρόγραμμα, δικαιούνται να λάβουν το Επίδομα Στέγασης του άρθρου 3 του ν. 4472/2017 (Α΄ 74). Το ποσό του Επιδόματος Στέγασης ισούται με το 75% της επιδότησης ενοικίου, σύμφωνα με τα όρια που καθορίζονται στην παρ. 1Α του άρθρου 7 της αριθμ.42815/2021 Κ.Υ.Α. (2788 Β΄), ήτοι:
- Για μονοπρόσωπα νοικοκυριά 188€
- Για νοικοκυριά δύο ατόμων 225€
- Για νοικοκυριά 3+ ατόμων 263€
Το επίδομα καταβάλλεται από τον μήνα που έπεται της λήξης του προγράμματος για κάθε ωφελούμενο και ισχύει για διάστημα δώδεκα (12) μηνών, υπό την προϋπόθεση ύπαρξης σύμβασης μίσθωσης κατοικίας για το ως άνω χρονικό διάστημα και κατά παρέκκλιση των διατάξεων των άρθρων 3, 4 και της παρ. 2 του άρθρου 5 της αριθμ. 71670/2021 (4500 Β΄) Κ.Υ.Α.
Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 15 παρ.10 του ν. 4756/2020 (235 Α΄), μετά τη λήξη του ανωτέρω διαστήματος των δώδεκα μηνών, υπάρχει δυνατότητα εκ νέου παροχής του επιδόματος στέγασης για ακόμη δώδεκα μήνες με το ποσό που προβλέπεται στο άρθρο 3 της αριθμ. 71670/2021 (4500 Β΄) Κ.Υ.Α.
Επομένως, πέραν του πρώτου 24μηνου πλήρους στήριξης από το πρόγραμμα «Στέγαση και Εργασία για τους αστέγους», προβλέπεται το δεύτερο στάδιο υποστήριξης μέσω της συνέχειας κάλυψης του μεγαλύτερου μέρους του ενοικίου για 12 μήνες και επιπλέον άλλους 12 μήνες, στο πλαίσιο της επίτευξης της σταδιακής αυτονόμησης των ωφελούμενων και πάντα με την υποστήριξη του Κέντρου Κοινότητας και των Κοινωνικών Υπηρεσιών και παροχών του Δήμου.
Η υποστήριξη των πολιτών από τις κοινωνικές υπηρεσίες και δομές του Δήμου είναι δεδομένες και ο σκοπός είναι η υποστήριξη όλων των δημοτών αξιοποιώντας όλα τα μέσα, τις παροχές και τα προγράμματα που εφαρμόζονται σε τοπικό ή και εθνικό επίπεδο.
Επιπροσθέτως, από το Δήμο Ηρακλείου υλοποιείται ένα επιπλέον πρόγραμμα στεγαστικής συνδρομής με τίτλο «ΚΑΛΥΨΗ», το οποίο απευθύνεται σε άτομα ηλικίας είκοσι πέντε (25) έως τριάντα εννέα (39) ετών, που περιλαμβάνονται στις ωφελούμενες μονάδες Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και κατοικούν εντός του Δήμου Ηρακλείου. Το πρόγραμμα καλύπτει τις δαπάνες ενοικίου για 3 έτη. Για το Δ. Ηρακλείου έχουν στεγαστεί 7 νοικοκυριά από τα 17 που έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα. Αυτό συμβαίνει επειδή οι ιδιοκτήτες κατοικιών που βρίσκονται στα διοικητικά όρια του Δήμου Ηρακλείου και είχαν διατεθεί οι κατοικίες τους για τη στέγαση αιτούντων διεθνή προστασία στο πλαίσιο του προγράμματος «ESTIA II», όπως προβλέπεται από το πρόγραμμα, δεν επιθυμούν να διαθέσουν τις κατοικίες τους στο πρόγραμμα «ΚΑΛΥΨΗ». Ωστόσο, ο Δ. Ηρακλείου καταβάλλει συστηματικές προσπάθειες για την ομαλή υλοποίηση και αυτού το προγράμματος στεγαστικής συνδρομής προς όφελος των πολιτών που δυνητικά θα μπορούσαν να επωφεληθούν από αυτό.