Η αρθροσκοπική χειρουργική παρουσιάζει αλματώδη πρόοδο τα τελευταία χρόνια καθώς αναπτύσσονται διαρκώς νέες τεχνικές και νέα εξειδικευμένα εργαλεία/υλικά, που την καθιστούν ολοένα και λιγότερο επεμβατική. Η ελάχιστη παρέμβαση χαρακτηρίζεται κυρίως από πολύ μικρές τομές (χιλιοστών) κι ελάχιστο τραυματισμό των ιστών, ενώ συμβάλλει στην ελάχιστη νοσηλεία, στην άμεση κινητοποίηση και στην επιστροφή του ασθενούς στις απλές καθημερινές δραστηριότητες.
«Η αρθροσκόπηση ώμου είναι μία ελάχιστα επεμβατική μέθοδος, η οποία επιτρέπει να δούμε στο εσωτερικό της άρθρωσης, να εντοπίσουμε καλύτερα και να επιδιορθώσουμε άμεσα τις βλάβες του ώμου, χωρίς νοσηλεία του ασθενούς», αναφέρει ο κ. Αναστάσιος Δεληγεώργης MD, MSc, Ορθοπαιδικός Χειρουργός-Αθλητίατρος, Aναπληρωτής Διευθυντής Γ’ Ορθοπαιδικής Κλινικής Νοσοκομείου ΥΓΕΙΑΣ, ΜSc Αθλητιατρικής της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής Εξειδικευμένος στις νέες αρθροσκοπικές τεχνικές και συνεχίζει με την περιγραφή της αρθροσκόπησης ώμου:
«Ο ορθοπαιδικός χειρουργός εισάγει στο δέρμα του ώμου μέσω μίας μικρής οπής (περίπου 3-5 χιλιοστών) το αρθροσκόπιο, το οποίο φέρει μια μικροσκοπική κάμερα με ισχυρό φωτισμό και συνδέεται με μία ειδική οθόνη. Εκεί προβάλλεται σε μεγέθυνση εξαιρετικά καθαρή και έγχρωμη η εικόνα του εσωτερικού της άρθρωσης.
Δίνεται έτσι στον χειρουργό η δυνατότητα:
- Να εξετάσει προσεκτικά το εσωτερικό της άρθρωσης (του ώμου), να εντοπίσει με μεγάλη ακρίβεια τις όποιες βλάβες, ακόμα και τις πολύ μικρές, και στα πιο δυσπρόσιτα σημεία
- Να επιδιορθώσει τις βλάβες με τη βοήθεια ειδικά σχεδιασμένων, πολύ λεπτών εργαλείων και εμφυτεύσιμων αδρανών υλικών, όπως ράμματα και άγκυρες.
Οι τομές που γίνονται ειναι λίγων χιλιοστών (σε αντίθεση με τις μεγάλες τομές που γίνονται στα ανοιχτά χειρουργεία) και τραυματίζουν ελάχιστα τους μυς και τους γύρω ιστούς με αποτέλεσμα τη μείωση των πιθανών επιπλοκών και του μετεγχειρητικού πόνου. Τα όποια σημαδάκια δημιουργούνται, εξαφανίζονται σταδιακά μέσα σε μερικούς μήνες.
Σε κάποιες περιπτώσεις, η εφαρμογή βιολογικών θεραπειών (εγχύσεις βλαστοκυττάρων, Πλάσματος Πλούσιου σε Αιμοπετάλια – PRP) σε συνδυασμό με την αρθροσκόπηση μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην αποκατάσταση της βλάβης.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αρθροσκόπηση του ώμου διαρκεί το πολύ μία ώρα. Πραγματοποιείται με συνδυασμό περιοχικής και ελαφριάς γενικής αναισθησίας ανάλογα με το ιστορικό του ασθενούς και ο ασθενής επιστρέφει την ίδια ημέρα σπίτι του» τονίζει ο κ. Δεληγεώργης.
Νέες αρθροσκοπικές τεχνικές
«Διαφορετικές, εξελιγμένες αρθροσκοπικές τεχνικές εφαρμόζονται ανάλογα με το είδος και τη βαρύτητα της βλάβης.
Στις απλές βλάβες, γίνεται άμεση επιδιόρθωσή τους (όπως συρραφή τενόντων, λύση συμφύσεων) ενώ στις βαρύτερες περιπτώσεις, μπορούν να εφαρμοστουν πιο σύνθετες και εξελιγμένες τεχνικές σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία. Ενδεικτικά, αναφέρονται:
- Σε μαζικές, μη επιδιορθώσιμες ρήξεις του τενοντίου πετάλου, μπορεί ανά περίπτωση να γίνει ανακατασκευή του άνω αρθρικού θυλάκου με χρήση μοσχεύματος από τον ίδιο τον ασθενή (αυτομόσχευμα) ή να γίνουν τενοντομεταφορές για την υποκατάσταση της λειτουργίας κάποιου μυός
- Σε υποτροπιάζοντα εξαρθρήματα και σε περιπτώσεις με μεγάλα οστικά ελλείμματα της άρθρωσης του ώμου, πραγματοποιείται τοποθέτηση αυτόλογου οστικού μοσχεύματος (τεχνική bone block) από το λαγόνιο οστό ή μετάθεση της κορακοειδούς απόφυσης (τεχνική Latarjet).
- Στις ρήξεις του τενοντίου πετάλου, και ειδικά σε χρόνιες βλάβες, χρειάζεται επιπλέονενίσχυση της συρραφής της βλάβης, όχι μόνο μηχανικά αλλά και βιολογικά. Αυτό γίνεται με τη χρήση είτε βλαστοκυττάρων είτε πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια (PRP) είτε κυττάρων που προέρχονται από τον υπακρωμιακό θύλακο είτε αυτόλογων τενόντιων μοσχευμάτων. Σκοπός είναι η ενίσχυση της επούλωσης της συρραφής και η βελτίωση του κλινικού αποτελέσματος.
Οι εξελίξεις στην αρθροσκόπηση δεν αφορούν μόνο τις τεχνικές αλλά και τα υλικά. Όλο και περισσότερο χρησιμοποιούνται νέα υλικά «χαμηλού προφίλ», νέας τεχνολογίας, ανθεκτικά και βιοσυμβατά. Ενδεικτικά αναφέρονται οι άγκυρες τύπου «all suture anchors», πολύ μικρότερες των συμβατικών, πολύ ισχυρές και αποτελούμενες μόνο απο ράμματα και όχι απο μεταλλικά ή άλλα σκληρά υλικά.
Με τις νέες, μικρότερες άγκυρες είναι δυνατό να τοποθετηθούν περισσότερες για το ίδιο μέγεθος ρήξης και επομένως, να πραγματοποιηθεί ισχυρότερη συρραφή. Επίσης, επιτρέπεται να πραγματοποιηθεί μετεγχειρητικά μαγνητική τομογραφία, αν χρειαστεί, για να απεικονιστεί η συρραφή και η ακεραιότητα του τένοντα, κάτι που δε γινόταν παλαιότερα με τις μεταλλικές άγκυρες. Τέλος, σε περίπτωση νέας ρήξης η αναθεώρηση είναι πολύ πιο εύκολη αφού δεν υπάρχουν μεγάλα μεταλλικά υλικά», εξηγεί ο κ. Δεληγεώργης, ο οποίος καταλήγει αναφέροντας τα πλεονεκτήματα της μεθόδου:
Πλεονεκτήματα αρθροσκόπησης ώμου
- Ελάχιστα επεμβατική μέθοδος
- Ελάχιστα τραυματική (πολύ μικρές τομές)
- Υψηλή διαγνωστική ακρίβεια (λεπτομερής απεικόνιση του εσωτερικού της άρθρωσης)
- Δεν χρειάζεται νοσηλεία
- Σημαντικά μικρότερη πιθανότητα επιπλοκών
- Ελάχιστος μετεγχειρητικός πόνος
- Άμεση κινητοποίηση
- Χωρίς μετεγχειρητικές ουλές
- Άμεση επιστροφή στις απλές καθημερινές δραστηριότητες
- Αποτελεσματικότερη και ταχύτερη θεραπευτική αποκατάσταση.
