Ποιες εταιρείες πρέπει να τα εφαρμόσουν
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (European Green Deal) έφερε τα ESG κριτήρια (περιβαλλοντικά, κοινωνικά, εταιρικής διακυβέρνησης) σε πρώτο πλάνο δίνοντάς τους πολύ μεγάλη βαρύτητα, σε σχέση με τις προ διετίας εταιρικές πρακτικές. Επιπρόσθετα, έχει τεκμηριωθεί πολλαπλώς πως η ενσωμάτωση των αρχών της βιώσιμης ανάπτυξης στην επιχειρηματική στρατηγική οδηγεί μεσοπρόθεσμα στην καινοτομία και στη συνεχή ανάπτυξη των επιχειρήσεων. Σύμφωνα με διεθνείς έρευνες, οι βιώσιμες και κοινωνικά υπεύθυνες εταιρείες μπορούν να καθιερώσουν ένα σαφές σημείο διαφοροποίησης του brand τους, γεγονός που θα τις βοηθήσει να προστατευτούν από ανταγωνιστές χαμηλότερου κόστους.
Όπως τονίζει η Κατερίνα Κατσούλη, ΕSG & Sustainability Principal, Grant Thornton, σήμερα, είμαστε στο κομβικό σημείο όπου η υποχρεωτική δημοσίευση εκθέσεων ESG ή Εκθέσεων Βιωσιμότητας, για πολύ μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων είναι προ το πυλών, βάσει της νέας Ευρωπαϊκής Οδηγίας CSRD. Η οδηγία αυτή κάνει ξεκάθαρη την νέα κατεύθυνση που θα έχουν οι ετήσιες καταστάσεις αποτελεσμάτων των επιχειρήσεων και οργανισμών: δεν μπορεί μια μεγάλη επιχείρηση να δίνει μέρος των επιδόσεων της και όχι τη συνολική εικόνα. Δεν αρκούν τα επιτυχή οικονομικά αποτελέσματα, πρέπει οι επιχειρήσεις να λειτουργούν με όρους Βιώσιμης Ανάπτυξης σε κάθε τομέα, και αυτό πρέπει να μπορούν αυτό να το τεκμηριώνουν.
Ποιες εταιρείες όμως θα πρέπει να εφαρμόσουν τα νέα πρότυπα;
Η Κατερίνα Κατσούλη, η μόνη Ελληνίδα που συμμετείχε ως μέλος της ομάδας εμπειρογνωμόνων (Technical Expert Group) του EFRAG κατά την ανάπτυξη των νέων Ευρωπαϊκών Προτύπων των Εκθέσεων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ESRS) αναφέρει:
1. Για τη χρήση του 2024 οι εταιρείες που υπόκεινται ήδη στην οδηγία για μη Χρηματοοικονομική Πληροφόρηση (NFRD). Πρόκειται, ουσιαστικά, για μεγάλες «εταιρείες δημοσίου συμφέροντος» της ΕΕ με εισηγμένους σε ρυθμιζόμενη αγορά τίτλους, πιστωτικά ιδρύματα και ασφαλιστικές εταιρείες με περισσότερους από 500 υπαλλήλους.
2.Για τη χρήση του 2025, οι μητρικές εταιρείες μεγάλων ομίλων. Οι μεγάλοι όμιλοι είναι όμιλοι που αποτελούνται από μητρικές και θυγατρικές εταιρείες που περιλαμβάνονται σε μια ενοποίηση και πληρούν δύο από τα ακόλουθα κριτήρια: i) σύνολο ισολογισμού που υπερβαίνει τα 25.000.000 ευρώ, ii) καθαρό κύκλο εργασιών που υπερβαίνει τα 540.000.000 ερώ και iii) κατά μέσο όρο περισσότερους από 250 εργαζόμενους κατά τη διάρκεια της χρήσης (σε ενοποιημένη βάση).
3. Για τη χρήση του 2025, όλες οι «μεγάλες» εταιρείες της ΕΕ που πληρούν δύο από τα ακόλουθα κριτήρια: i) σύνολο ισολογισμού που υπερβαίνει τα 25.000.000 ευρώ, ii) καθαρό κύκλο εργασιών που υπερβαίνει τα 50.000.000 ευρώ και iii) κατά μέσο όρο περισσότερους από 250 εργαζομένους κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους.
Οι εισηγμένες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, έχουν ελαφρύτερες απαιτήσεις γνωστοποίησης και δυνατότητα εξαίρεσης έως το 2028.
Οι προκλήσεις
Σε αυτό το περιβάλλον, απαιτείται και από την ελληνική επιχειρηματικότητα να προετοιμαστεί ενόψει των νέων συνθηκών που θα επικρατήσουν στην αγορά ώστε να μπορέσει να εκμεταλλευτεί τις ευκαιρίες που θα παρουσιαστούν. Βασικό βήμα για να μπορέσει να ανταποκριθεί στα νέα δεδομένα, είναι η ενημέρωση. Η αναγνώριση της νέας πραγματικότητας μέσα από εξειδικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα αποτελεί μονόδρομο, αναφέρει η κ. Κατσούλη. Βάσει της επερχόμενης νομοθεσίας, η ανάπτυξη και δημοσίευση των απολογισμών βιωσιμότητας, θα αποτελέσει μια πρόκληση ακόμη και για τους πιο ώριμους οργανισμούς, οι οποίοι εκδίδουν ήδη απολογισμό βιώσιμης ανάπτυξης. Λόγω της πολυπλοκότητας και αυστηρότητας των απαιτήσεων, θα πρέπει αρχικά οι εταιρείες να έχουν κατανοήσει τι είναι νομικά απαιτητό και εφαρμοστέο καθώς και ποια στοιχεία κρίνονται σημαντικά για την κάθε επιχείρηση.
H οργάνωση και συνεχής εκπαίδευση μιας εξειδικευμένης ομάδας που θα αναλάβει την υιοθέτηση και εφαρμογή των νέων προτύπων με σαφώς καθορισμένες, κοινές μεταβλητές και δείκτες βιωσιμότητας θα διευκολύνει την ομαλή μετάβαση των επιχειρήσεων στην νέα εποχή των αναλυτικών εκθέσεων βιωσιμότητας βάσει διεθνών προτύπων.
Τα νέα Ευρωπαϊκά Πρότυπα Απολογισμών Βιώσιμης Ανάπτυξης EFRAG-ESRS έχουν δομηθεί προκειμένου να καλύπτουν όλες τις απαιτήσεις υποβολής εκθέσεων της οδηγίας CSRD σχετικά με τη βιωσιμότητα. Η ανάπτυξη των νέων Απολογισμών ESG είναι πολύ πιο απαιτητική και θα είναι επιτυχής μόνον κάτω από ένα νέο πλαίσιο συστηματικής δράσης (στρατηγική ESG), καταγραφής και παρακολούθησης όλων των θεμάτων Βιώσιμης Ανάπτυξης. Η ανάπτυξη νέων διαδικασιών για την αναγνώριση των επιδράσεων του οργανισμού (θετικών και αρνητικών επιδράσεων) και πλάνου δράσεων για την αποτελεσματική διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη αποτελούν τα πλέον βασικά ζητούμενα από τα νέα ευρωπαϊκά πρότυπα, επισημαίνει η κ. Κατσούλη.
«Είμαστε στην αρχή μιας νέας εποχής, όπου το ESG ενσωματώνεται στον τρόπο λειτουργίας και ανάπτυξης των εταιρειών. Όσοι αναγνωρίσουν την αξία των αλλαγών που θα ακολουθήσουν θα επωφεληθούν περισσότερο και μπορούν να αποτελέσουν παράδειγμα πρωτοπορίας και καινοτομίας», τονίζει χαρακτηριστικά.
