Δύο μόνο πάρκα συνολικής ισχύος 600 MW δέχονται οι τοπικοί φορείς
Τις διαθέσεις των τοπικών φορέων της Κρήτης, της περιοχής με το καλύτερο θαλάσσιο αιολικό δυναμικό στη Μεσόγειο, αλλά και με τις ισχυρότερες αντιδράσεις, βολιδοσκοπεί το ΥΠΕΝ, καθώς οι χρόνοι πιέζουν και το εγχείρημα των offshore πρέπει να ανεβάσει ταχύτητες.
Σε αυτήν ακριβώς τη συγκυρία, με κρίσιμα ορόσημα για να προκηρυχθεί ο πρώτος διαγωνισμός το 2026 ακόμη να εκκρεμούν, και ενώ έχουν προηγηθεί πολύμηνες διαβουλεύσεις και μείωση του επίμαχου πολυγώνου της Ελούντας, η υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Αλεξάνδρα Σδούκου θα έχει σήμερα μια εφ’ όλης της ύλης συζήτηση στο Ηράκλειο με την ηγεσία της Περιφέρειας Κρήτης.
Το ταξίδι γίνεται στο πλαίσιο επίσκεψης κυβερνητικού κλιμάκιου στη Κρήτη για τις ευρωεκλογές, ωστόσο τα θαλάσσια αιολικά θα είναι αναπόδραστα στα θέματα της ατζέντας της υφυπουργού κατά τις συναντήσεις της με τους τοπικούς φορείς.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου θέλει να ακούσει από κοντά τις θέσεις του Περιφερειάρχη, των δημάρχων της Σητείας, καθώς και των άλλων υποψηφίων Δήμων να φιλοξενήσουν τα πρώτα offshore. Εχει σκοπό να τους εξηγήσει δια ζώσης τις αλλαγές που έχουν γίνει στη χωροθέτηση, να τους επαναλάβει τις θέσεις του, αλλά και να τους μιλήσει για τα ανταποδοτικά οφέλη, με βάση όσα προβλέπει ο νόμος.
Η γενική κατεύθυνση είναι ότι θα ακούσει τα αιτήματά τους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα παραιτηθεί από ολόκληρες περιοχές ή ότι θα κάνει τα χατίρια όλων όσων αντιδρούν. Κάτι τέτοιο θα έστελνε λάθος μήνυμα στην αγορά και τους επενδυτές, οι οποίοι παρακολουθούν από κοντά τις εξελίξεις.
Ασκήσεις ισορροπίας
Η κυβέρνηση γνωρίζει ότι το θέμα της Κρήτης έχει τραβήξει καιρό και πρέπει να κλείσει. Αλλά για να το κάνει αυτό δεν πρέπει να ανοίξει νέα μέτωπα. Αφενός δεν είναι σκόπιμο να σηκώσει ένα θέμα που προκαλεί αντιδράσεις, ειδικά ενόψει Ευρωεκλογών, αφετέρου πιέζεται από τους χρόνους, καθώς ο στόχος για 1,9 GW offshore το 2030 σημαίνει ότι το αργότερο μέσα στο 2026 θα πρέπει να έχουν προκηρυχθεί οι διαγωνισμοί για τα πρώτα πάρκα.
Ασκήσεις ισορροπίας που κρατούν καιρό χωρίς να επιλύεται η πλέον βασική εκκρεμότητα. Δηλαδή, η τελική συννενόηση του υπουργείου με τις τοπικές κοινωνίες της Κρήτης ως προς τις περιοχές που θα επιλεγούν, προκειμένου να μπει μπροστά η εκπόνηση των Στρατηγικών Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ), γι’ αυτές που θα φιλοξενήσουν υπεράκτια αιολικά πάρκα. Είναι οι μελέτες που θα εστιάζουν ξεχωριστά σε κάθε Περιοχή Οργανωμένης Ανάπτυξης Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων (ΠΟΑΥΑΠ) από αυτές που θα προκριθούν ως οι πλέον κατάλληλες.
Τα καλά νέα είναι ότι το ένα επίμαχο θέμα, αυτό του πολυγώνου στην Ελούντα θα πρέπει να θεωρείται λήξαν, όπως αναμένεται να μεταφέρει σήμερα στην υφυπουργό και η ηγεσία της Περιφέρειας Κρήτης.
Το υπουργείο και η ΕΔΕΥΕΠ εισάκουσαν τις αιτιάσεις των ξενοδόχων, που είχαν και τη στήριξη των υπουργείων Τουρισμού και Πολιτισμού, και το οικόπεδο «Κρήτη2β» μίκρυνε και μετακινήθηκε δυτικότερα ώστε να μην υπάρχει καμία οπτική από τη παραλία της τουριστικής περιοχής.
Επιπλέον, έχει ζητηθεί και ηχητική μελέτη (έχει ήδη ανατεθεί) κατόπιν αιτημάτων τοπικών φορέων για να αποδειχθεί ότι εκτός από οπτικό, δεν θα υπάρχει και θέμα θορύβου.
Προτεινόμενες εν δυνάμει ΠΟΑΥΑΠ του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης ΥΑΠ (ΕΔΕΥΕΠ, 2023)
Τι θα γίνει με τα υπόλοιπα πολύγωνα
Το μεγάλο ερώτημα είναι το τι θα γίνει με τα υπόλοιπα πολύγωνα. Τα Κρήτη 1, Κρήτη 2α, Κρήτη 3 και 4. Σύμφωνα με πηγές της Περιφέρειας Κρήτης, το ΥΠΕΝ έχει τείνει ευήκοα ώτα στα αιτήματά της και συμφωνεί να κατέβει ο συνολικός στόχος για τα offshore στο νησί σε συνολικά 600 MW.
Απ’ αυτά, σύμφωνα πάντα με τις τοπικές πηγές, τα 400 MW αφορούν στο Ακρωτήρι του Αφορισμένου, δηλαδή εκεί όπου μεταφέρθηκε το μειωμένο πολύγωνο της Ελούντας και τα 200 MW στη Σητεία της Ανατολικής Κρήτης.
Το τελευταίο είναι από εκεί απ’ όπου το υπουργείο φιλοδοξεί και να ξεκινήσει το εγχείρημα των θαλάσσιων αιολικών πάρκων στην Ελλάδα, όπως έχει γράψει το Energypress, προκειμένου να ξεπεραστούν και οι τελευταίες επιφυλάξεις της Περιφέρειας Κρήτης και του ξενοδοχειακού κόσμου.
Σε ό,τι αφορά τα δύο άλλα πολύγωνα, αυτά στην Ιεράπετρα (ΝΑ Κρήτη) και στο σύμπλεγμα νησιών Διονυσάδες (ΒΑ Κρήτη), η Περιφέρεια παραμένει κάθετα αντίθετη, καθώς βρίσκονται σε περιοχές Natura. «Δεν γίνεται να γίνουν υπεράκτιες εγκαταστάσεις σε περιοχές Natura. Η άποψη της Περιφέρειας είναι ξεκάθαρη: Οχι σε περιοχές Natura, είτε σε στεριά είτε σε θάλασσα», είχε δηλώσει τον Απρίλιο στο Cretalive, ο αντιπεριφερειάρχης Κρήτης, Νίκος Ξυλούρης.
Η αλήθεια είναι ότι αν πράγματι το υπουργείο συμφωνήσει να βγουν από το κάδρο όλα τα παραπάνω πολύγωνα, αυτά δηλαδή που περιελάμβανε η ΣΜΠΕ στην αρχική της μορφή, τότε τα δυνητικά θαλάσσια αιολικά πάρκα στη Κρήτη περιορίζονται αισθητά. Έχει τη σημασία του αυτό, καθώς ακριβώς επειδή η Κρήτη έχει το καλύτερο αιολικό δυναμικό σε όλη τη Μεσόγειο, η μέγιστη αξιοποίηση του θα κρίνει συνολικότερα την επιτυχία του ελληνικού προγράμματος.
Όταν είχε βγει σε διαβούλευση η ΣΜΠΕ, μιλούσε για δυνητική ανάπτυξη στη Κρήτη, τόσο στη πρώτη, όσο και στη δεύτερη φάση, θαλάσσιων αιολικών πάρκων, συνολικής ισχύος 2.135 MW.
Το πόσα από τα αιτήματα των τοπικών αρχών, φορέων και ξενοδόχων της Κρήτης θα κάνει τελικά αποδεκτά το ΥΠΕΝ δεν είναι σαφές. Καλύτερη εικόνα θα υπάρξει μετά τη σημερινή συνάντηση, ωστόσο, όπως προαναφέραμε τα χρονοδιαγράμματα πιέζουν και το εγχείρημα οφείλει να ανεβάσει ταχύτητες.
Ο οδικός χάρτης με τα «παραδοτέα» που είχε γίνει γνωστός πέρυσι προέβλεπε ότι για να προκηρυχθεί ο πρώτος διαγωνισμός για θαλάσσιο πάρκο στις ελληνικές θάλασσες και συγκεκριμένα σε αυτές της Κρήτης, θα πρέπει μέσα στο 2024, όχι μόνο να έχουν παραδοθεί από το SPV οι ανεμολογικές και βυθομετρικές μελέτες στις περιοχές του πρώτου «κύματος», αλλά να τρέξουν και οι επιμέρους ΣΜΠΕ.
Τα ανταποδοτικά
Έτερο θέμα, για το οποίο οι τοπικοί φορείς της Κρήτης αναμένουν ενημέρωση από το ΥΠΕΝ αφορά στα ανταποδοτικά οφέλη. Σύμφωνα με τοπικές πηγές, δήμοι και περιφέρεια προτίθενται να ζητήσουν από την υφυπουργό τα ανταποδοτικά να είναι μεγαλύτερα απ’ όσα προβλέπει ο νόμος. Εκτός από δωρεάν παροχή ρεύματος, να δίνουν τη δυνατότητα συμμετοχής της τοπικής κοινωνίας, μέσω ενεργειακών κοινοτήτων, ως εταίρων στις επιχειρήσεις διαχείρισης των πάρκων κατά τα πρότυπα όσων ισχύουν σε άλλες χώρες, και γενικά να είναι όσο πιο γενναία γίνεται.
Εδώ, το ερώτημα είναι μέχρι που διατίθεται να φτάσει το ΥΠΕΝ. Αν δηλαδή θα ανοίξει τα χαρτιά του ως προς τα ανταποδοτικά οφέλη χωρίς ακόμη να έχει κλείσει οριστικά το θέμα των περιοχών της Κρήτης που θα φιλοξενήσουν θαλάσσια αιολικά ή θα περιμένει να το κάνει όταν επέλθει η οριστική συμφωνία.
φωτογραφία αρχείου
