Από τις 10 Μαΐου έως τις 2 Σεπτεμβρίου 2024, λίγες ημέρες μετά το Met Gala, το μεγάλο γεγονός της μόδας που θα πραγματοποιηθεί στις 6 Μαΐου, ανοίγει για το κοινό η έκθεση «Sleeping Beauties: Reawakening Fashion», με αριστουργηματικά ρούχα από τη συλλογή του The Costume Institute.
Η Anna Wintour, Καλλιτεχνική Διευθύντρια της Condé Nast και της Vogue, που οργανώνει το γκαλά του ΜΕΤ (για πολλούς το «πάρτι της χρονιάς»), έδωσε στη βραδιά τον ίδιο τίτλο και η Νέα Υόρκη ανυπομονεί για τις «Ωραίες κοιμώμενες» που θα ζωντανέψουν στο κόκκινο χαλί και μαζί τους θα ξυπνήσει ξανά και η μόδα, με τη «βοήθεια» λαμπερών σταρ οικοδεσποτών όπως η Zendaya, ο Bad Bunny, ο Chris Hemsworth και η Jennifer Lopez.
Το γκαλά είναι η κύρια πηγή χρηματοδότησης για τις εκθέσεις και την συντήρηση των κοστουμιών του Ινστιτούτου, καμάρι του Μητροπολιτικού Μουσείου που με περισσότερα από τριάντα τρεις χιλιάδες αντικείμενα στη συλλογή του ιστορεί επτά αιώνες μόδας και στυλ, από τον δέκατο πέμπτο αιώνα μέχρι σήμερα ενώ κατέχει και μια από τις κορυφαίες βιβλιοθήκες μόδας στον κόσμο.
Μετά από εκθέσεις όπως Manus x Machina: Fashion in an Age of Technology (2016), Heavenly Bodies: Fashion and the Catholic Imagination (2018) και Camp: Notes on Fashion (2019), ανάμεσα σε άλλες η έκθεση «Sleeping Beauties» πηγαίνει πιο βαθιά, θέλοντας όχι μόνο να παρουσιάσει ιστορικά φορέματα στο κοινό, αλλά να ζωντανέψει κάθε κομμάτι, ώστε «οι μελλοντικές γενιές να εκτιμήσουν πώς φορέθηκε, πώς έμοιαζε στο σώμα και πώς κινούνταν».
Οι επιμελητές και οι συντηρητές έχουν κάνει πολύ σπουδαία δουλειά σαν αφανείς ήρωες και φιλοδοξούν με AI και CGI οι επισκέπτες όχι μόνο να βλέπουν, αλλά και να μπορούν να μυρίζουν και να ακούνε το θρόισμα αυτών των παλαιών πολύτιμων ενδυμάτων όταν ήταν στην ακμή τους.
«Sleeping Beauties» είναι τα τεχνουργήματα, τα έργα ιδιοφυών ανθρώπων της μόδας, που άλλαξαν την ιστορία της και τη σιλουέτα των γυναικών, την αντίληψή μας για το τι επιτρέπεται και τι όχι να φοράμε και με ποιο τρόπο, και τώρα «κοιμούνται» προστατευμένα σε κατάλληλη θερμοκρασία και υγρασία σε κατάλληλα κουτιά που φυλάσσουν την εύθραυστη ομορφιά τους. Θα βγουν από τους υποφωτισμένους χώρους αποθήκευσης σε μια γιορτή που θα δοξάζει το μεγαλείο της μόδας και την ιστορική της σημασία ανά τους αιώνες.
Η έκθεση φιλοδοξεί με μια ειδική επιμέλεια και σε διάλογο με την τεχνολογία να αποκαλύψει πολύτιμα αριστουργήματα της μόδας όπως δεν έχουν εκτεθεί ποτέ πριν. Περίπου 250 αντικείμενα που προέρχονται από τη μόνιμη συλλογή του Ινστιτούτου Κοστουμιών -κάποια έχουν εκτεθεί πολύ σπάνια στο κοινό στο παρελθόν- θα εκτεθούν με έναν εντελώς νέο τρόπο.
Από ένα αγγλικό μπούστο της Ελισαβετιανής εποχής του 17ου αιώνα έως αποκτήματα του 21ου αιώνα από σχεδιαστές όπως οι Phillip Lim, Stella McCartney και Connor Ives, η βασική έκθεση εκτείνεται σε 400 χρόνια ιστορίας. Άλλα κομμάτια που θα παρουσιαστούν θα περιλαμβάνουν σχέδια των Elsa Schiaparelli, Yves Saint Laurent, Christian Dior, Hubert de Givenchy και πολλών άλλων δημιουργών μόδας, για να μας υπενθυμίσει και να διαφωτίσει την αντίληψή μας για τον φυσικό κόσμο μέσω της μόδας ενδυμάτων και υφασμάτων.
Όπως λέει ο Andrew Bolton, Επιμελητής του Ινστιτούτου Κοστουμιών, «Η μόδα είναι μια από τις πιο συναισθηματικές καλλιτεχνικές μορφές λόγω της σύνδεσής της με το σώμα. Είναι εμποτισμένη με μνήμη και συναισθήματα, και σχετιζόμαστε με αυτή πολύ μέσω των αισθήσεών μας. Ένα πράγμα που ελπίζω να ενεργοποιήσει αυτή η έκθεση είναι αυτή η αισθητηριακή εκτίμηση της μόδας».
Η έκθεση δομείται γύρω από περίπου 15 ιστορικά σημαντικά και αισθητικά όμορφα κομμάτια από τη συλλογή του Ινστιτούτου που είναι πολύ εύθραυστα για να φορεθούν ξανά. Ανάμεσα σε αυτά τα κομμάτια βρίσκεται μια μεταξωτή σιφόν τουαλέτα του Άγγλου couturier Charles Frederick Worth από το 1887 που ήταν η αρχική έμπνευση της έκθεσης. Πως θα μεταμορφωθούν αυτά τα πολύτιμα κομμάτια; Ξαπλωμένα σαν «Ωραίες Κοιμωμένες» σε γυάλινες προθήκες, θα έχουν δίπλα τους την εμφάνιση ενός φανταστικού ολογράμματος που θα επιτρέψει στο ρούχο να επιστρέψει σε μια τρισδιάστατη ζωή και στον «φυσικό» κόσμο.
Πολλά θα εκτεθούν παράλληλα με έργα σύγχρονης μόδας που απηχούν τους παλαιότερους σχεδιαστές. Η ψευδαίσθηση θα δημιουργείται μέσω βίντεο animation, φωτιστικών προβολών, soundscaping που θα ζωντανεύει το θρόισμα του ταφτά ή το τρίξιμο που κάνουν οι παγιέτες ή τα φτερά, AI, CGI και άλλων μορφών αισθητηριακής διέγερσης για να υφάνουν ένα πλαίσιο κατανόησης γύρω από κάθε κομμάτι. Για παράδειγμα η Νορβηγίδα καλλιτέχνης και επιστήμονας όσφρησης Sissel Tolaas, θα αναδημιουργήσει ορισμένες μυρωδιές που σχετίζονται με τα ρούχα μέσω μοριακής ανάλυσης.
Η έκθεση θα διαμορφωθεί γύρω από τρεις κύριες «ζώνες», -Γη, Θάλασσα και Ουρανός-, με αναφορά στην εξελισσόμενη στάση μας για τον φυσικό κόσμο μέσω της χειροτεχνίας και της χρήσης φυσικών υλικών για τη δημιουργία ενδυμάτων, ως μια ωδή στη φύση και στη συναισθηματική ποιητική της μόδας. Η έμφαση στη βιωσιμότητα και τις αναγεννητικές μορφές παραγωγής θα αντιπροσωπεύεται από κομμάτια που αποκτήθηκαν πρόσφατα από μερικούς από τους πιο καινοτόμους δημιουργούς της σύγχρονης μόδας.
Η έκθεση απευθύνει και ένα μήνυμα για τη βιωσιμότητα, υπενθυμίζοντας τι χάνεται όταν δεν δίνουμε την απαραίτητη προσοχή. Αυτό αφορά τα ενδύματα και τη φύση που εναρμονίζονται σε πολλές δημιουργίες. Σε αυτά τα μικρά «τεράριουμ μόδας» σε περίκλειστα μικρά σύμπαντα, ένα ελισαβετιανό σακάκι από το 1615, καλυμμένο με κεντημένους λοβούς μπιζελιού, λουλούδια και έντομα, είναι σε αντιπαραβολή.
με ένα φόρεμα υψηλής ραπτικής του 2006 του Karl Lagerfeld για τη Chanel, το οποίο ήταν εμπνευσμένο από ελισαβετιανά κεντήματα. Και τα δύο κομμάτια πλαισιώνονται από μεγεθυμένα κοντινά πλάνα στους τοίχους και το πάτωμα των μυρμηγκιών και των μελισσών που υπάρχουν στα κεντήματα, έτσι ώστε να περιτριγυρίζουν τον επισκέπτη. Ένα μαύρο τούλινο φόρεμα του 1938-39 της Madeleine Vionnet κεντημένο με ένα σμήνος χελιδονιών είναι τοποθετημένο σε ένα δωμάτιο με ένα βίντεο με χελιδόνια σε ξέφρενες πτήσεις και κύκλους και τον ήχο από τα φτερουγίσματα σχεδόν να εξαφανίζει το μαύρο του φορέματος. Όπως τα εύθραυστα ρούχα που κινδυνεύουν να διαλυθούν σε κλωστές, έτσι και τα όντα του φυσικού κόσμου κινδυνεύουν να εξαφανιστούν.
Η έκθεση λέει ξεκάθαρα ότι κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία είναι το συναισθηματικό στοιχείο των ρούχων που εναρμονίζεται με την «αναπνοή» του σώματος. Η εικονογραφία τους που σχετίζεται με τη φύση θα χρησιμεύσει ως μεταφορά για την ευθραυστότητα και το εφήμερο της μόδας και ως όχημα για την εξέταση των κυκλικών θεμάτων της αναγέννησης και της ανανέωσής της. Η νέα πνοή που τους δίνει η έκθεση σε αυτά τα άδεια σήμερα από ζωή ρούχα ενεργοποιεί και την ανάμνηση, την αίσθηση και τα συναισθήματα που υπήρχαν όταν ακουμπούσαν τρυφερά κάποιο ανθρώπινο σώμα.
φωτογραφία: Bραδινό ένδυμα, Charles Frederick Worth (1889) Metropolitan Museum of Art
